logo

“Adli Bilişim”

Aykut Altındağ

Aykut Altındağ
aykut@maxihaber.net
“Adli Bilişim”

Bir suç işlendiği zaman şuç işleyen kişi veya kişiler arkalarında mutlaka bir iz bırakırlar. Bilişim sistemleri kullanılarak işlenen suçlarda bırakılan tüm izler “dijital delil” olarak adlandırılır. Dijital delillerin takip edilerek bulunduğu alan ise dijital medyadır. Dijital medya üzerinde var olan verilerin keşfedilmesi, silinmiş, şifreli ya da hasar görmüş dosyaların ve bilgilerin kurtarılması veya elde edilmesi bir dava aşamasında ve ifadelerde yargıya yardımcı olur. Yukarıdaki bilgiler ışığında; işlenen suçla ilgili dijital delillerin zarar görmeden, net bir şekilde yargı önüne delil olarak sunulmaya hazır hale getirilmesini oluşturan, bilimsel dayanağı olan tekniklerden faydalanarak yapılan delil inceleme sürecini “Adli Bilişim” (Computer Forensics) olarak tanımlayabiliriz. Daha sağlıklı bir tanım yapmak gerekirse Adli Bilişim: Sayısal (Dijital) verileri elde etme, muhafaza etme ve analiz etme işlemlerinin mahkeme aşamasına kadar uygulanmasıdır.

Adli Bilişim’e bir bilişim suçu işlendiği zaman gerek duyulur. O yüzden “Bilişim Suçu” tanımını da iyi bilmemiz gerekir. Bilişim suçu; Bilgisayar, çevre birimleri, pos makinesi, cep telefonu ve benzeri teknolojik cihazlar kullanılarak işlenilen suçlar olarak tanımlanabilir. Aslında resmi olarak Bilişim suçu kavramı Türk Ceza Hukukuna ilk defa 1991 yılında 3756 sayılı Kanunla girmiştir. Bilişim Alanında Suçlar başlığı altında Türk Ceza Kanunu’nun 525 inci maddesinin (a-b-c-d) bentlerindeki düzenlemeleri yapan Yasa koyucumuzun bilişim alanı ihlallerini bilişim suçu olarak isimlendirdiğini görmekteyiz. Kanunda beş ayrı suç tipinden bahsetmek mümkündür. Bunlar sırası ile;

1-Sistemde yer alan ve sır teşkil eden bilgiyi hukuka aykırı olarak elde edip öğrenmek,
2-Başkasına zarar vermek için sistemde bulunan bilgileri kullanmak, nakletmek, çoğaltmak,
3-Başkasına zarar vermek veya kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadı ile sistemi ve unsurlarını tahrip etmek, değiştirmek, silmek, sistemin işlemesine engel olmak, yanlış biçimde işlemesini sağlamak,
4-Sistemi kullanarak kendisi veya başkası lehine hukuka aykırı yarar sağlamak, dolandırıcılık,
5-Sistemi kullanarak sahtecilik yapmaktır.

Genel olarak baktığımızda bilişim suçları ikiye ayrılır. İçeriğinde siber terörizm, tehdit taciz ve çocuk pornosu gibi ögeler bulunan suçlar şiddet içeren şuçlar olarak adlandırılır. Şiddet içermeyen suçlara ise sanal ihlal, sanal hırsızlık, sanal dolandırıcılık, sanayi casusluğu ve diğer şiddet içermeyen suçları sayabiliriz.

Yargı aşamasında kullanılacak olan bilgisayar delilleri çok narin yapıya sahiptir. Özel bir itina gösterilmezse kolaylıkla silinebilir veya tehlikeye düşebilir. Ayrıca bir delilin geçerli sayılabilmesi için 5 ayrı özelliğinin olması gerekmektedir. Bunlar;

1- Akla uygunluk ve kabul edilebilirlik
2- Gerçeklik – Doğrudan ilgili olmak
3- Tamam ve eksiksiz olmak
4- Güvenilirlik
5- İnanılabilirlik

Günümüzde bilişim ile ilişkisi olmayan suç neredeyse kalmamıştır. Artık dijital deliller sadece bilişim suçları açısından değil çocuk tacizi, uyuşturucu, cinsel saldırı ve kayıp insanlar gibi birçok olayın çözümünde de kullanılmaktadır. Dijital delilleri toplamak büyük zaman alan ve uzmanlık gerektiren bir iştir. O yüzden konunun uzmanların dışında tecrübesiz kişilerce araştırılması olası dijital delillere geri dönüşü olmayan hasar verilmesine yol açabilir.

Özetle Adli Bilişim çok hassas ve özel uzmanlık gerektiren bir konudur. Uzmanlar ne kadar eğitimli, tecrübeli ve yetenekliyse davaların sonuçlanması da kısalacaktır.

Yazımı Voltaire’in bir deyişi ile noktalıyorum. ‘Çalışmak bizi şu üç şeyden kurtarır: Can sıkıntısı, kötü alışkanlıklar, yoksulluk.’

2009 Yılının herkese mutluluk, sağlık ve huzur getirmesini temenni ederim.

Aykut Altındağ
Genel Yayın Yönetmeni
www.maxihaber.net – “Online Sektörel Gazete”

Aykut Altındağ Kimdir?
http://www.maxionline.net/aykut/aykutaltindag1.htm

Etiketler: » »
2387 Kez Görüntülendi.
#

SENDE YORUM YAZ

5+2 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • Sosyal Medyada Dunning-Kruger Etkisi

    01 Aralık 2023 Köşe Yazıları

    Sosyal medya, günümüzde bireylerin düşüncelerini, duygularını ve bilgilerini paylaşmaları için popüler bir platform haline geldi. Fakat bazen sosyal medya üzerindeki tartışmalar ve bilgi paylaşımları Dunning-Kruger etkisi ile açıklanabiliyor. Sosyal psikologlar David Dunning ve Justin Kruger’ın ortaya çıkardığı bu önyargı ile kişiler bir hayalî üstünlüğün bilişsel önyargısı ile ilişkilendiriyorlar. İnsanların yetersiz olduğu durumları fark edememesi hali olarak da açıklanabilir. Bu durumda olan insanların yeterlilik düzeylerini nesnel olarak de...
  • DJI Air 3: İki Ana Kamera İle Geldi

    01 Ağustos 2023 Köşe Yazıları

    Yeni DJI Air 3, çığır açan ikili ana kamera sistemiyle dikkat çeken bir drone. DJI Air 3, 46 dakikaya varan uzun pil ömrü ile de öne çıkıyor. Gelişmiş pil teknolojisi sayesinde tek bir şarjla uzun süreli uçuşlar mümkün olurken, pilin hızlı bir şekilde şarj olabilmesi de özel bir ayrıntı. Bu gelişmeler sayesinde DJI Air 3'ü uzun uçuşlar yapmak isteyenler için ideal bir seçenek haline getiriyor. Ayrıca Air 3, her yöndeki engelleri hem algılıyor hem de bunlardan kaçabiliyor. Kullanılan çift kamera, daha uzun uçuş süreleri ve gelişmiş güvenlik gibi...
  • YouTube’da Herkese Açık Kullanıcı Adı Nedir?

    01 Ekim 2022 Köşe Yazıları

    YouTube’un herkese açık kullanıcı adı, kullanıcıların sizi bulmasına ve sizinle bağlantı kurmasına yardımcı olan yeni bir özellik olarak dikkat çekiyor. Kanal adından farklı olarak, herkese açık kullanıcı adı her içerik üretici için benzersiz olacak. Böylece YouTube'da kişiye özgü kimliğinizi daha kolay oluşturursunuz. Kullanıcı Adları ve Kanal URL'leri Herkese Açık Olacak Herkese açık durumda olan kullanıcı adınız kanal URL'lerinde görünecek. Kişiselleştirilmiş olan URL, herkese açık kullanıcı adı için genel olarak belirleyici olacak. Herk...
  • Dışarıda Halka Açık Wi-Fi Kullanıyor musunuz?

    01 Mayıs 2022 Köşe Yazıları

    Evinizin dışında kendi mobil ağınızdan bağımsız halka açık Wi-Fi kullanıyorsanız risk altında olabilirsiniz. Burada en büyük risk veri hırsızlığına maruz kalmanızdır. Hele bir de bu WiFi ağı üzerinde oturum açtıysanız kullanacağınız verinin cinsine göre bu verilerin ve hesabınızın ele geçirilmesi an meselesidir. Halka Açık Wi-Fi Kullanırken Çok Dikkat Siber korsanlar kullandığınız internet servisinin özelliğine göre sizin oturum açarken kullandığınız şifrelere ulaşabilecekleri gibi banka bilgileriniz, özel belgeleriniz ve yaptığınız e-posta...