FOMO Nedir? Nasıl Önlenir?

Yatırım dünyası iniş çıkışlarla dolu bir süreci beraberinde getirir. Hem geleneksel finansal piyasaları hem de kripto para borsalarında varlık değerlerinin sürekli olarak değişebilir. Yatırımcılar bu süreçleri öngördükleri ve değerlendirdikleri sürece kar elde edebilirler. Piyasaların hızla yükseldiği durumlarda yaşanan endişe ise mantıklı karar almaya engel olabilir. Bu endişe atağı FOMO (Fear of Missing Out) yani “fırsatı kaçırma korkusu” olarak tanımlanır. Özellikle kripto paralar gibi yüksek volatiliteli piyasalarda, FOMO’nun etkisiyle yapılan yatırımlar genellikle zararla sonuçlanır. İşte bunun için FOMO etkisini tanımak ve önlem almak oldukça önemli. FOMO ne demek ve diğer soruların cevapları yazımızda.

FOMO Nedir?

FOMO (Fear of Missing Out), Türkçe karşılığıyla “fırsatı kaçırma korkusu” özellikle finansal piyasalarda yatırımcıların mantıksız kararlar almasına neden olan psikolojik bir durumdur. Bu duygu bir varlığın hızla yükseldiğini veya başkalarının kar ettiği görüldüğünde işleyen “Ya ben de kaçırırsam?” hissiyle tetiklenir. FOMO kripto para gibi piyasalarda yatırımcıları tepeden alım yapmaya, riskleri görmezden gelmeye ve plansız işlemlere sürükler.

FOMO Neden Tehlikelidir?

FOMO yatırımcıları “zirveden alım” yapmaya iter. Örneğin, Bitcoin kaç dolar sorgusu yapıldığında ani bir yükseliş görülürse pek çok kişi “daha da artar” diyerek yüksek fiyattan alım yapabilir. Ancak bu durumda genellikle düşüş başladığında zararla çıkış yapar. 2017’deki Bitcoin yükselişi FOMO etkisine örnek gösterilebilir. Bitcoin değerinin 20.000 dolara yaklaştığı dönemde binlerce yatırımcı FOMO etkisine kapılıp hızla yatırım yaptı. Ardından gelen çöküşle birçoğu büyük kayıplar yaşadı.

FOMO Nasıl Önlenir?

Yatırım dünyasında etkili ve makul yatırımlar yapabilmek için FOMO etkisine düşmemek gerekir. Zira uzun vadeli veya kısa vadeli yatırım fark etmeksizin FOMO etkisiyle hareket etmek kayıp risklerini artırabilir. FOMO nasıl yenilir sorusu için şu unsurlar daima göz önünde bulundurulmalı:

Bir Yatırım Planı Oluşturun

FOMO’nun panzehiri, disiplinli bir strateji oluşturmaktır. Yatırım süreçleri için önceden belirlenen kurallara sadık kalmak duygusal davranışların önünde geçer. Bu noktada “Şu fiyatın altında alım yapacağım” veya “Portföyümün en fazla %10’unu tek bir varlığa yatıracağım” gibi kurallar koymak yerinde olacaktır. Böylece bir yatırımcı olarak ani yükselişlere daha sağlıklı hareket edebilirsiniz.

Sosyal Medya Söylemlerine Kapılmayın

X veya Telegram gibi sosyal medya platformları FOMO etkisinin en büyük tetikleyicileridir. Bir varlık hakkında “10 kat yükselecek” gibi abartılı yorumlar görüldüğünde bir süre bu platformlardan uzaklaşın. Zira bu tür söylemler aslında yatırımcı çekmeye yöneliktir.

Tepeden Alım Yapmaktan Kaçının

Bir varlık zaten %100-200 yükselmişse muhtemelen çoğu kâr eden yatırımcı satışa geçecektir. FOMO ile tepeden alım yapmak yerine dip seviyeleri bekleyin. Bununla birlikte ilgili varlığı fiyat geçmişini detaylı olarak analiz ederek hareket edin.

Risk Yönetimi

Yatırım dünyasında psikolojik yıkıma neden olacak kayıplar yaşamamak için yatırılan paranın kaybetmeyi göze alabilecek miktarda olması gerekir. Bu anlayış güçlü bir risk yönetimi süreci için büyük önem taşır. Buna ek olarak yatırımları çeşitlendirmek ve uzun vadeli yatırımlar yapmak da risk yönetimi için etkili yollardır.